De overstap naar de middelbare school is een grote mijlpaal, voor kinderen én voor ouders. De basisschool voelt vaak nog als een veilige plek: vertrouwde gezichten, vaste ritmes, korte lijntjes. En dan komt dat moment – de uitnodiging voor de informatieavond van de middelbare school. Een nieuwe fase dient zich aan, en die roept allerlei vragen op: Hoe gaat mijn kind zich redden? Kan ze zelf plannen? Wat als hij iets vergeet? En hoe ga ik zelf om met al die veranderingen?
Wat je hoort (en voelt) op zo’n avond
De informatieavond op school is bedoeld om ouders en kinderen gerust te stellen. Je krijgt uitleg over het lesrooster, ondersteuning, brugklasmentoren, oudercommunicatie en laptops. Op papier klinkt het allemaal logisch. Maar ondertussen zit je als ouder vooral te kijken naar je kind en te denken: Je vergeet nu al drie keer per week je gymtas. Hoe ga jij je huiswerk plannen, zeven verschillende vakken onthouden en zelfstandig functioneren met alleen een digitale agenda?
Daar zit ‘m precies de uitdaging: veel van wat op de middelbare school van kinderen verwacht wordt, valt onder wat we executieve functies noemen. Denk aan plannen, overzicht houden, omgaan met emoties, flexibel kunnen schakelen en doelgericht werken. Het zijn vaardigheden die niet vanzelf komen – ze ontwikkelen zich, en dat gaat bij elk kind in een ander tempo.
Van hand vasthouden naar loslaten (maar met beleid)
Een veelgehoord advies op zulke avonden is: “Laat ze het zelf proberen.” En dat klopt ook. Kinderen groeien juist van zelfstandigheid. Maar loslaten betekent niet dat je niks meer doet. Het betekent dat je meebeweegt. Je kind kan leren plannen, maar daar hoort soms nog hulp bij: een ouder die meedenkt over een rustige plek voor huiswerk, samen kijkt naar wat er in de tas moet, of helpt bij het digitaal invullen van het rooster.
Voor ouders van kinderen met extra ondersteuningsbehoeften, zoals bijvoorbeeld een leerstoornis, neurodiversiteit of een fysieke beperking, geldt dit nog sterker. De overstap is dan niet alleen een logistieke uitdaging, maar ook een emotionele. Gelukkig besteden steeds meer scholen bewust aandacht aan passende begeleiding, zonder dat kinderen in een ‘apart vakje’ hoeven te vallen.
- Praktische tips voor een soepele start
- Neem de tijd om samen te kijken wat er op school besproken is. Bespreek folders, het rooster of verwachtingen in kleine stapjes.
- Maak samen een overzichtelijk weekoverzicht. Gebruik kleuren of pictogrammen als dat helpt.
- Bespreek niet alleen wat moet, maar ook hoe je kind zich erbij voelt. Emoties hebben veel invloed op motivatie en gedrag.
- Laat ruimte voor fouten. Vergeten, verdwalen, spullen kwijt zijn – het hoort erbij. Dat betekent niet dat het niet goedkomt.
Tot slot
De overgang naar de middelbare school is spannend, maar ook een kans om te groeien – voor kind én ouder. Met vertrouwen, wat structuur én de bereidheid om bij te sturen onderweg, komt het meestal echt goed. Niet vlekkeloos misschien, maar wel waardevol.
